Politici in Amsterdam en Rotterdam weten dat de toekomst van de grote stad valt of staat met het wel en wee van alle stedelingen. Op departementen maak je kort door de bocht gezegd overdag beleid. Na werktijd is de werkvloer het domein van diverse culturen.
“Ik woon zelf in het Statenkwartier in Den Haag en ik kom bijvoorbeeld nooit in de Schilderswijk, de wijk bij uitstek waar mensen met veel verschillende achtergronden wonen.” En “Ik ben zelf een representant van de witte upperclass en maak de interculturele samenleving niet mee in mijn dagelijks leven.”
Een paar citaten uit het recent verschenen boekje Voor(t)gaan in verandering met interviews en een samenvatting van een werkconferentie over cultuursensitiviteit in de zorg. Uitspraken die vast niet alleen voor twee van de veertien deelnemers gelden.
‘Toppers’ van zorgorganisaties, brancheorganisaties, kenniscentra, grote steden en departementen spreken openhartig over hun kijk op diversiteit en dat geeft een aardig beeld vanuit verschillende invalshoeken en podia.
In een zorgorganisatie in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht maakt cultuursensitiviteit deel uit van het dagelijks leven en dat noodzaakt tot actie, al was het maar uit ‘eigen belang’. In een kenniscentrum of brancheorganisatie kun je er een ‘stokpaardje’ van maken of het ‘ergens stallen’ in de organisatie.
Goed dat de ministeries van SZW en VWS het initiatief hebben genomen om de opvattingen van bestuurders te bundelen en er over in gesprek te gaan. Zoals gezegd nemen de geïnterviewden geen blad voor de mond en wordt de urgentie de problematiek op te pakken breed gevoeld. Maar de samenvatting van de werkconferentie achterin het boek heeft toch in hoge mate het karakter van gelijkgestemden die lekker stampend de brug oversteken. Maar bij ‘voorgaan’ en ‘voortgaan’ hoort ook het elkaar kritisch bevragen over ieders rol en prestaties.
In verschillende interviews en in de conferentie onderstrepen de deelnemers het belang van werk voor integratie en participatie. Maar de bezuinigingen in de zorg kosten tienduizenden hun baan. Dat treft vooral de laag opgeleiden, omdat op huishoudelijke zorg en de zogenoemde lichte zorg het meest wordt gekort. Voor allochtonen geen goed bericht en een kans minder om in te stromen op de arbeidsmarkt. Een thema dat wellicht in het voor(t)gaan tot actie noopt.
Minister-president Rutte diende bij de Algemene Beschouwingen PVV-fractievoorzitter Wilders van repliek door op te merken dat te vaak jongeren worden gediscrimineerd omdat ze Mohamed of Fatima heten, maar dat je uiteindelijk toch burgemeester van Rotterdam kunt worden.
In de werkconferentie worden visie en leiderschap als voorwaarde voor “voor(t)gaan” genoemd. Of zoals in één van de interviews wordt gezegd: we weten allemaal dat de waterval van boven naar beneden stroomt en de top van de organisatie interculturalisatie onderdeel van de beleidscyclus moet maken.
Daar valt bij veel organisaties, zeker bij de rijksoverheid, nog wel het nodige te verhapstukken. Misschien kan de Algemene Bestuurdienst Mohamed en Fatima op het spoor komen om de cultuursensitiviteit in de top van de rijksdienst niet alleen op papier te agenderen maar ook te operationaliseren.
Minister Asscher en staatssecretaris Van Rijn sluiten het voorwoord van het boek af met het vertrouwen dat de interviews zullen inspireren bestaande ontwikkelingen te versnellen en er mee aan de slag te gaan in de eigen organisatie, want vrijblijvendheid past niet meer.
De werkconferentie sloot af met de afspraak “vast te houden en door te bijten”. Wanneer het ‘voor(t)gaan’ daarmee gekarakteriseerd is, volgt er vast een tweede boek met succesverhalen van de Gideonsbende.